Ni RICHEL G. DOROTAN Bisaya, Nobiyembre 19, 2008
ANG Kadugong Bisaya usa ka kapunongan sa mga Pilipinhon sa bisan diing suok sa kapupud-an o sa kalibotan nga naglitok og Binisaya dinha sa konteksto sa pinulongan ug kulturanhong kadugtongan ba kaha. Ang KB nagtinguha sa paghiusa sa kusog Bisaya alang sa katuyoan sa pagpatunhay sa ilang kailhanang kulturanhon, pinulongan, ug tradisyon ingon nga tipik sa Pilipinhong Nasod. Ang KB mirekognisar usab sa ilang labing suod nga igsoon: ang mga Ilonggo, Waray ug uban pang kaliwat Bisaya.
Sama sa ubang kapunongan, ang KB nagtinguha sa pagtikad sa kahiusahan sa tanang kasakopan ingon nga asosasyon.
Sa gipahigayong press briefing, si Dr. Jose "Pepe" V. Abueva kinsa maoy tsirman sa hunta sa mga direktor nagkanayon: "Mahinungdanon uyamot alang natong mga Pilipinhon ang pagkat-on, pagsulti ug pagsulat sa Binisaya kun sa uban pang rehiyonal nga mga pinulongan ingon nga inahang dila."
Ang pamuno sa Kadugong Bisaya nga si Baltazar "Bal" Endriga miingon sab nga panahon na para ipakita sa kapupud-an ang kontribusyon sa mga Bisaya sa kaumolan sa nasodnong kahimatngon. "Kahiusahan dinha sa panaglahi," maoy iyang giluwatan.
Agig sanong sa dakong hagit nga dad-on sa kaulohan ang kulturang Bisaya, ang Kadugong Bisaya nangahas pagpaluyo og pasundayag nga pagasabakon sa Cultural Center of the Philippines (Tanghalang Nicanor Abelardo).
Ang tinuod, may nag-una pang mga proyekto nga susama sa mahitabo karong Nobiyembre 22, 2008. Apan kini ang kinaunhang musical extravaganza nga pagapaluyohan sa Kadugong Bisaya sa kaulohan. Bisan kita namuhon-puhon niining nag-angat nga kulturanhong pasundayag, ang tanang sakop ug patron sa kulturang Bisaya gibati sab og dili tiaw nga kakulbahinam.
Ang mga bisita abiabihon sa Binisayang potahe sa mga pagkaon sa dili pa magsugod ang pasundayag didto sa Pasilyo Vicente Manansala sa sulod gihapon sa CCP. Ang gipasibantog nga Bisayang dalit maoy imong makita: puso, apan-apan, butong, budbod, arroz ala valenciana ug uban pa. Duna say tuba ug uban pang lumadnong alak nga mahimong tangwayon.
Ang musical director nga si Chris Millado (kinsa didto magpakabatid sa teyatro sa New York) miingon nga dili basta-basta kini nga konsiyerto. Ang kinatibuk-ang parada sa arte sa sayaw ug awit gidisenyo pagpakita sa kasaysayang politikal ug kultural sa mga Bisaya. Ug wa ka! Ang tablado gidisenyo sa bantogan-sa-kalibotan nga stage designer nga si Kenneth Cobonpue— nga usa sad ka Bisdak, puyra buyag! Gidisenyo kini nga inspirado sa siloweto sa bangka ug pantalan diin ang mga performer mosulod-gawas sa maartehong pormang tablado. Si Lapulapu ang piguratibong manggugubat luwan sa bangka ug si Rosas Pandan ang alusyon sa Sugboanong katahoman— ang babayeng naghulat sa pagdunggo sa iyang minahal sa pantalan. Sa laktod, ang bantawan maoy pagpangita sa mga Lapulapu sa sulod nato ug mga Rosas Pandan sa atong kultura. Sa tablado pa lang daan, aguy… makapanamin na ta sa atong gigikanang kasaysayan.
Ang telon buksan sa usa ka symphonic overture nga ugay-ugayon sa kinuldasang mga tulunggon sa Philippine Harmonic Orchestra ubos sa witik sa baston ni Maestro Josefino "Chino" Toledo.
Pagasundan kini sa piniling mga piyesa nga kinapon sa musical nga "Lapulapu". Ang dagkong mga esena— sama sa engkuwentro sa Sugboanong manggugubat ug Uropanhong kolonisador— maoy makita niining rock musical nga pagabidahan ni Cesar Montano ug pagaduyanon sa awit sa bantogang Philippine Madrigal Singers uban ang interpretasyon sa mga kiay ug sura sa Ballet Philippines.
Ang maong dalit pagasundan sad dayon sa hiniusang folk rock ug ethnic music nila ni Joey Ayala ug Bayang Barrios sa binag-ong interpretasyon sa manggugubat sa kontemporaryong panahon— ang manggugubat batok sa kakabos ug pagpanalipod sa kalikopan.
Pagasundan kini sa jazz version sa "Waraywaray" nila ni Jaya ug sa way kaluya niyang inahan, Elizabeth Ramsey. Si Verni Varga moawit usab sa "Matod Nila" nga pagaduyogan sa Philharmonic Orchestra. Ang way kamatayong "Usahay" ipabuhagay sa Bisdak nga mag-aawit, Raki Vega. Awiton sab ni Cesar Montano ang "Kahibulongan"— theme song sa pelikulang "Panaghoy Sa Suba".
Usa sa atnganan mao kining acapella sa Philippine Madrigal Singers sa mga klasikong awit ni Yoyoy Villame. Ang novelty makigtagbo sa mainstream? Motaas ang inyong kilay. Apan nasayod na tag unsa kining PMS sa natad sa musika.
Ang Ballroom Suite pagaharian sab ni Jose Mari Chan kinsa moawit sa orihinal niyang mga komposisyon nga maoy naghatag niyag ngalan uban sa Cebu Dance Sports Association.
Ang tabil mahulog uban sa pag-awit sa kinatibuk-ang cast sa "Kasadya Ning Taknaa".
Barato ug maabot ra ang pulta. Ang mga estudyante may deskuwentong 50%. Alang sa dugang kasayoran bahin sa tiket, tawagi ang (02) 934-4865 ug pangitaa si Ms. Alfon. Ug hibaw-i nga ang gamay nimong gibayad sa tiket dakog ikatabang aron magpadayon ang dagkong mga programa sa Kadugong Bisaya. Ah, maghiwasa gani ta kon di katan-aw sa langyawng mga mag-aawit. Unsa na kaha kon makita nato atong pagka tawo ibabaw sa tablado.
Kitakits nya ta, Bay, ug saulogon ta sa makausa pa ang diwa sa dugong Bisaya.—
No comments:
Post a Comment