Ang Manatad

Teksto nila ni ESG ug ETA
Mga hulagway kortesiya sa flickr.com


Kining manatad maisip nga usa ka matang sa salampati ug usa usab ka punas (pigeon)! Gitawag kini sa daghang ngalan apan sama rang langgama. Ang manatad kun emerald dove (Chalcophaps indica) halapad ang kaylap sa pagsanay nga hipalgan sa tropikong mga dapit sama sa habagatang Asya gikan sa Pakistan ngadto na sa Sri Lanka ug sa sidlakan sa Indonesia ug amihanan ug sidlakang Australia. Gitawag usab sa ngalan nga green dove ug green-winged pigeon, ang manatad dunay daghang subspecies, diin duha niini makita sa Australia, ingon nga longirostris (gikan Kimberly, Western Australia ngadto na sa Cape York Peninsula) ug chrysochlora (gikan sa Cape York Peninsula ngadto sa habagatang New South Wales ingon man usab sa Norfolk Island ug Lord Howe Island).


Kining langgama komun nga makita sa kalasangan, umahan, garden, katunggan o baybayon. Maghimo kini sila og salag nga gama sa mga tukog diha sa kahoy sa gihabogong lima ka metro ug mangitlog og tagduha nga bulok krema.


Tulin kining molupad og direkta, nga dunay regular nga kumpas ug panagsang dayag nga labtik sa ilang mga pako nga maoy kinaiya sa kadaghanang manatad. Sa ekspresyong Bisdak, nahimo kining sanglitanan sa kaabtik o kaidlas: "Tulin pas manatad" o "Idlas pas manatad". Kasagaran kining molupad nga ubos suot sa kakahoyan (ug sa katulin sa ilang paglupad, may mga higayon nga aksidente kining mahasulod sa mga arkitektura sama sa balay sa kabanikanhan agi sa bukas nga bentana o kaha mahabangga sa mga bungbong labi na sa binildohang bahin), apan kon matugaw mas pilion niining mopasok sa libon kaysa molupad.


Ang mga manatad may igo-igong gidak-on apan mas gagmay kaysa komun nga salampati, duna kiniy tipikal nga gitas-ong 23 ngadto sa 28 sentimetros (10-11.2 ka pulgada). Sama sa ubang langgam, ang laki adunay mas hayag-madanihon nga kolor: puting puntik sa tumoy sa abagahan ug abohon nga korona sa ulo, nga wala sa mga baye. Ang mga baye sagad nga tabunon nga dunay bulok abo nga marka sa abagahan. Ang laki magpasundayag og kinimpit nga pagsayaw panahon sa pagpamirig-birig.


Kanunay silang magpangita og tagak nga prutas sa yuta ug diyotay lang ang panahon nga ilang igugol sa itaas sa kahoy gawas kon mamatog. Mokaon sila og liso ug prutas sa nagkadaiyang tanom ug medyo anaron. Ang manatad maoy giila nga bahanding langgam sa Indian State of Tamil Nadu.—